Skutki orzeczenia o winie przy rozwodzie

Rozwód jest trudną życiową decyzją, zazwyczaj dla obu stron. Oprócz silnych emocji, które wzbudza, może być także skomplikowany prawnie. Bez względu na to, co wydarzyło się między dwojgiem ludzi, najważniejsze jest, aby w sposób spokojny i godny przejść cały ten proces.

Pozew rozwodowy

W świetle prawa, aby zakończyć małżeństwo, konieczny jest trwały i zupełny rozkład pożycia. Musi zatem ustać nie tylko więź fizyczna, ale też psychiczna i gospodarcza. W takim wypadku każde z małżonków może zażądać rozwodu. Sąd nie orzeknie również rozwodu, kiedy chce go partner wyłącznie winny, a drugi małżonek nie wyrazi na rozwiązanie małżeństwa zgody. Może jednak uznać, że taka odmowa jest sprzeczna z zasadami współżycia społecznego i wtedy rozwód orzec.

Rozwód może zostać wydany z orzeczeniem o winie lub bez niego. W pierwszym przypadku odpowiedzialność za zakończenie związku może spoczywać zarówno na obojgu partnerach, jak i jedynie na jednym z nich. Jakie są skutki orzeczenia o winie przy rozwodzie?

Rozwód a orzekanie o winie

Najpierw skoncentrujmy się na prostszym sposobie rozwiązania małżeństwa - bez orzekania o winie. Jest to najszybsza forma zakończenia małżeństwa. Jeśli pomiędzy małżonkami nie ma żadnych konfliktów i nie istnieje obawa o dobro wspólnych, małoletnich dzieci wystarczająca zdarza się tylko jedna rozprawa. Dzieje się tak, bo sąd nie musi prowadzić postępowania dowodowego wobec ustalenia winy za rozkład pożycia, a konflikty co do wysokości alimentów czy opieki nad dziećmi zostały już wcześniej rozstrzygnięte i ustalone między samymi małżonkami.

Bardziej skomplikowany jest rozwód z orzeczeniem o winie. Faktem jest, że proces może być naprawdę długotrwały, a co za tym idzie, uciążliwy i męczący. Jak wcześniej wspomnieliśmy - wina może ciążyć na jednym z małżonków, ale także na obojgu równocześnie. Czas trwania rozwodu zazwyczaj wytycza to, ile jest materiału dowodowego, ale także wychodzące w międzyczasie konflikty i problematyczne kwestie.

Co ważne, w każdym momencie trwania rozprawy, aż do momentu uzyskania prawomocnego wyroku można zmienić swoje stanowisko względem winy partnera. Osoby, które nie domagały się orzeczenia - mają prawo to zrobić, a te które się domagały - z łatwością mogą z tego żądania zrezygnować. Dlaczego tak ważne jest zagadnienie winy w wydanym orzeczeniu? Chodzi głównie o ciążący na stronach obowiązek alimentacyjny.

Obowiązek alimentacyjny między byłymi małżonkami

Przy rozwodzie bez orzekania o winie lub gdy oboje małżonkowie są winni, alimentów może domagać się od byłego partnera tylko małżonek, który pozostaje w niedostatku i nie przyczynił się do niego. Czym jest jednak sam niedostatek? To sytuacja, kiedy uzyskane środki pieniężne nie wystarczają na zaspokojenie usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego, więc nie będą to tylko sytuacje, kiedy brak jest jakichkolwiek środków. Co ważne, małżonek domagający się alimentów musi wykazać, że wykorzystał wszelkie sposoby na uzyskanie dochodów.

W drugim przypadku, kiedy orzeczona jest wina wyłącznie jednego z małżonków, drugi z partnerów nie musi pozostawać w niedostatku, aby uzyskać alimenty. Wystarczy, że pogorszy się jego sytuacja materialna. Porównuje się wtedy jego sytuację finansowo przed rozwodem i po nim.

Ciążący obowiązek alimentacyjny wygasa z zawarciem przez małżonka domagającego się pomocy finansowej nowego małżeństwa. Jednak kiedy alimenty płaci małżonek, który nie był wyłącznie winnym rozkładowi pożycia - obowiązek wygasa z upływem pięciu lat od uprawomocnienia się orzeczenia. Sąd jest uprawniony, w uzasadnionych przypadkach, do przedłużenia tego terminu.

Należy pamiętać, że w orzeczeniu rozwodowym nie istnieje pojęcie stopnia winy - jeżeli jeden z małżonków bardziej zaniedbał swoje małżeństwo, a drugi jedynie odrobinę - oboje są tak samo winni. Uzyskany, prawomocny wyrok sądu daje prawo do zawarcia kolejnego, cywilnego związku małżeńskiego. Jednak skutkuje też rozdzielnością majątkową, może regulować opiekę nad wspólnymi dziećmi, pozbawia prawa do dziedziczenia. Dodatkowo można wrócić do nazwiska, które nosiło się przed ślubem - uprawnienie to trwa w terminie 3 miesięcy od uprawomocnienia się orzeczenia rozwodowego.